Coronaziekenhuis Tilburg
‘Op donderdag 19 en vrijdag 20 maart explodeerde de boel. SEH-arts Marion Schaap: ‘Op donderdag kregen we in vijf uur meer dan vijftig patiënten binnen op de Spoedeisende Hulp (SEH). Elke paar minuten kwam er iemand bij.’ Aan het einde van de dag waren er 131 patiënten in huis; 51 meer dan op woensdag. Bovendien was een aantal van hen zo ziek dat ze rechtstreeks van de SEH naar de IC gingen – en daar was men totaal niet op de situatie voorbereid.
Een intensivist stond met een arts-assistent op de IC. Een week later vertelde hij in de Volkskrant: ‘Vanaf half twaalf ’s nachts dacht ik: het moet nu rustiger worden, anders ga ik dit niet trekken, maar de coronapatiënten met ademnood bleven maar komen. Ik blééf maar intuberen.’ Er ontstond paniek. ‘Verpleegkundigen waren aan het huilen; ze hadden er geen controle meer over. (…) Om drie uur ’s nachts heb ik alle specialisten die ik kon bereiken gebeld: twee SEH-artsen, een anesthesioloog, twee intensivisten. Iedereen kwam.’
Een IC-verpleegkundige: ‘Normaal zijn we in de nacht met vier verpleegkundigen en twee artsen. Toen waren we met vijftien heen en weer aan het rennen.’ Dat was hard nodig, omdat de hel was losgebroken: een lopende band van vijf intubaties. Het moeilijkste vond ze het moment van de eerste intubatie. ‘Dan kijk je de gang in en zie je nog twee patiënten aankomen. En wie moet dat doen?’
Bestuursvoorzitter vond Bart Berden deze nacht het ‘zwaarste moment’ van de crisis. ‘Toen ik zag hoe dicht onze professionals tegen de rand aan zaten, dacht ik: “Het zou wel eens helemaal mis kunnen gaan.” Dat heeft me echt veel angst bezorgd. En als niet was uitgeplaatst en de groei door de lockdown niet was afgevlakt, dan hadden we nacht na nacht zo’n horrorsituatie meegemaakt.’
Deze passage komt uit het boek Met of tegen elkaar dat ik in opdracht van het Elisabeth Twee Steden Ziekenhuis (ETZ) heb geschreven en in 2021 verscheen. De oorspronkelijke opdracht betrof de fusie uit 2016 tussen de twee Tilburgse ziekenhuizen. In het voorjaar van 2020 heb ik afgesproken dat ik ook de ervaringen van ziekenhuismedewerkers tijdens de eerste coronacrisis zou vastleggen. Dit geeft het boek een bovenregionale betekenis. Niet alleen was Noord-Brabant het brandpunt van de eerste coronacrisis, daarbinnen name het ETZ een centrale positie in. Omdat hier op 27 februari de eerste coronapatiënt werd opgenomen, had het ziekenhuis geen voorbeeld en speelde het noodgedwongen een pioniersrol. Ten slotte verscheen bestuursvoorzitter Berden als voorzitter van de gezondheidsregio Noord-Brabant vrijwel dagelijks op tv.
De tot corona-afdeling omgebouwde verkoeverkamer waar normaliter patiënten na de operatie uitslapen (1 april 2020; foto afdeling Medische Fotografie ETZ)
Rob Wolf, Met of tegen elkaar
De Tilburgse ziekenhuizen 1945-2020. De eerste coronacrisis (februari – juni 2020) in het ETZ.
Nijmegen 2021
ISBN 9789076791180